Özellikle ilaçları kapsayan markaları karşılaştırırken bilgilenmiş tüketicilerin dikkate alınması gerektiğinden, 05. sınıftaki malları kapsayan markalar arasında karıştırılma ihtimalinin daha zor ortaya çıkacağı yerleşik bir prensiptir. Yargıtay bu prensibi defalarca yinelediğinden, mahkemeler buna sıkı sıkıya bağlı kalmakta ve sağlık çalışanlarının markaları karıştırabileceğini veya ilişkilendirebileceğini kabul etmeden önce markaların yüksek düzeyde benzerliğini göz önünde bulundurmaktadır.
İnsan ve Hayvan Sağlığı İçin Kullanılan İlaçların Karıştırılma İhtimali
Yargıtay’ın son kararları, markaların kapsadığı malların aynı alt sınıfa ait olmasına rağmen, hedeflenen tüketicilerin ve malların niteliğinin aynı olup olmadığını dikkate almaya başladığını göstermektedir. Yargıtay, Kasım 2023'te verdiği bir kararında, markalar arasında yüksek derecede benzerlik olması halinde, ilaçların etken maddelerinin aynı olup olmadığı, hangi hastalıkları tedavi etmek için kullanılacağı ve sadece eczanelerde satılıp satılmadığı dikkate alındıktan sonra bilgilenmiş tüketici kavramının tartışılması gerektiğini açıkça belirtmiştir (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Esas No: 2022/2616, Karar No: 2023/6376, Karar Tarihi: 1 Kasım 2023).Dolayısıyla, markaların karıştırılmayacağı sonucuna varmak için markaların bilgilenmiş tüketiciye hitap etmeleri yeterli olmayacaktır.
Yargıtay’ın ve Bölge Adliye Mahkemesi’nin (“BAM”) başkaca kararları da bu prensibin uygulandığını göstermektedir. Örneğin, Haziran 2022 tarihli kararda “FUROSYM” ve “FUROKSİM” markaları arasındaki karıştırılma ihtimali tartışılmıştır. Mahkeme süreci öncesinde, “İnsan ve hayvan sağlığı için ilaçlar, tıbbi ve veterinerlik amaçlı kimyasal ürünler, tıbbi ve veterinerlik amaçlı radyoaktif kimyasallar” “FUROSYM” başvurusu kapsamından yalnızca “ilaçlar” üzerinde tescilli “FUROKSİM” markasına dayanılarak yapılan itiraz üzerine çıkarılmıştır. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi (“FSHHM”), bu ürünlerin sadece sağlık çalışanlarına değil eczanelerde veya kimyasal ilaç satan yerlerde çalışan kalfalara da hitap ettiğinden markalar arasında karıştırılma ihtimalinin bulunduğuna karar vermiştir.
BAM, FSHHM yargılaması sırasında alınan bilirkişi heyeti raporuna atıfta bulunarak Mahkeme'nin kararını bozmuştur. Raporda, bilirkişilerin “FUROSYM”in hayvan sağlığı için kullanılan bir ilaç olduğu ve veteriner hekimler tarafından reçete edilebileceği, “FUROKSIM”in ise insan sağlığı için kullanılan bir ilaç olduğu ve sadece hekimler tarafından reçete edilip eczanelerde satılabileceği yönündeki değerlendirmesi vurgulanmıştır. BAM, kararında bilirkişilerin başkaca tespitlerine de yer vermiştir ve markaların işitsel olarak benzer olmasına rağmen, her iki ürünün de reçetesiz satılmasının olası olmadığını ve hedef tüketici kitlelerinin karıştırılmasının pek olası olmadığını belirtmiştir. Bu nedenle BAM, markalar arasında karıştırılma ihtimali bulunmadığına karar vermiştir. BAM'ın kararı Yargıtay tarafından onanmıştır (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Esas No: 2021/1215, Karar No: 2022/5179, Karar Tarihi: 22 Haziran 2022).
Markalar aynı alt sınıfta listelenen ürünleri kapsıyor olsa bile, hedef tüketiciler ve söz konusu malların özellikleri karşılaştırılarak kapsamlı bir inceleme yapılması gerektiğine yönelik yaklaşım ilgi çekicidir. Nitekim, beşerî ve hayvan sağlığı için kullanılan ilaçların ruhsatlandırma süreçleri farklı bakanlıklar tarafından düzenlenmektedir. Her ne kadar ürünlerin üretim ve dağıtım süreçleri paralel olsa da hedeflenen tüketicinin farklı olduğu düşünülebilir. Bu nedenle, markalar yalnızca çok benzer oldukları ve aynı alt sınıftaki malları kapsadıkları için karıştırılma ihtimali ortaya çıkacağı sonucuna varmak yeterli olmayacaktır.
-----
Fikri Mülkiyet , Markalar ve Tasarımlar
Dicle Doğan ve Ayşenur Çıtak Bozdağ