Türk Sınai Mülkiyet Değerleme Şirketi Kuruldu

Türk Sınai Mülkiyet Değerleme Şirketi Kuruldu

Türk Patent ve Marka Kurumu (“TÜRKPATENT”) tarafından 2 Nisan 2018’de Ankara merkezli “Türk Sınai Mülkiyet Değerleme Mühendislik ve Danışmanlık Hizmetleri Anonim Şirketi” (“TÜRKSMD”) kurulmuştur.

Şirketin Kurum tarafından lanse edilen temel amacı, gerçek ve tüzel kişilerin sınai mülkiyete konu varlıklarının değerlemesini yapmak ve Ar-Ge sonucu meydana gelmiş veya patentlenmiş buluşların ticarileşmesini sağlamaktır. Bu temel amacın yanı sıra Şirket Ana Sözleşmesi’nde; sınai mülkiyet hakları ile ilgili devir ve lisans işlemleri konusunda hizmet vermek, gerçek ve tüzel kişilerin sınai mülkiyete konu olan veya olabilecek varlıklarını ve kullanım şekillerini tespit etmek, yönetimi ile ilgili danışmanlık hizmeti vermek, sınai mülkiyet alanında değerleme ve danışmanlık hizmeti verecek kurum, kuruluş ve girişimlere yönelik eğitim ve akreditasyon faaliyetlerini yürütmek gibi birçok farklı faaliyet alanı da yer almaktadır.

TÜRKSMD kurulmadan önce sınai mülkiyet haklarının değerlemesini yapan kuruluşlar sayılıydı. Bu anlamda TÜRKSMD, sektördeki ihtiyacı karşılar niteliktedir. TÜRKSMD’nin her türlü sınai mülkiyet hakkını değerlemeye yetkisi olmakla birlikte, TÜRKPATENT’e göre bu şirketin en büyük katkısı patent hakları açısından olacaktır. Çünkü buluş sahipleri patentlenebilir bir buluş meydana getirebilmek adına uzun yıllar çalışmakta ve AR-GE faaliyetleri neticesinde büyük masraf altına girmektedir. Buluş sahipleri masraflarını telafi edip üzerine kar elde edebilmek ihtimal dahilinde ise buluş yapma zahmetine katlanacaktır. Bu nedenle yetkililerin açıklamalarına göre, TÜRKSMD’nin değerleme faaliyetlerini gerçekleştiriyor olması buluş sahiplerini buluş yapmaya teşvik edecektir.

Bununla birlikte yetkililere göre, buluş sahipleri buluşlarını TÜRKSMD aracılığıyla değerledikten sonra bunları finansal kaynak olarak kullanabileceklerdir. Örneğin, TÜRKSMD’nin açılış konuşmasında ifade edildiği üzere, buluş sahibi TÜRKSMD tarafından değerlenen patentinin değerlenmiş değeri karşılığında bankadan kredi alabilecektir. Ayrıca şirketin değerleme faaliyeti sayesinde patent sahipleri patentlerinin piyasa değerini yaklaşık olarak bilebilecek ve piyasa değerinin altında lisans verme riskinden kurtulacaktır. Tam tersi lisans sahibi tarafından da geçerli olup, lisans sahipleri olduğundan yüksek fiyatta lisans almayacaklardır. TÜRKSMD’nin açıklanan bir diğer amacı da özel sektör yetkilileri ile buluş sahiplerinin arasında köprü oluşturup buluşların ticarileştirilmesini kolaylaştırmaktır.

TÜRKSMD’nin sektör açısından öngörülen diğer bir katkısı, sınai mülkiyet alanında değerleme ve danışmanlık hizmeti verecek kurum, kuruluş ve girişimlere yönelik eğitim ve akreditasyon faaliyetlerini yürütmesi olarak öngörülmüştür. Bununla birlikte TÜRKSMD’nin, Mahkemeler nezdinde görülen davalarda sınai mülkiyet haklarının değerlemesi konusunda bilirkişi hizmeti vermesi öngörülmektedir.

Bunun yanı sıra, TÜRKSMD’yi kuran ana sözleşmede şirketin faaliyet alanı çok geniş düzenlenmiş olup, fikri ve sınai hakların sicillere kaydı, korunması ve bu kapsamda danışmanlık hizmeti vermeyi de içerdiğinden bu bağlamda şirket ile marka ve patent vekillerinin faaliyet alanı kesiştiği düşünülmektedir. Bu çerçevede TÜRKSMD ve marka/patent vekillerinin aynı hizmeti verebilmesi haksız rekabete yol açma riski taşımaktadır.

Bununla birlikte, ana sözleşme kapsamının geniş olması, özellikle idari süreçte, menfaat çatışması riskini de beraberinde getirmektedir. Örneğin, buluş sahibinin TÜRKPATENT nezdinde patent başvurusu yaptığı sırada TÜRKSMD tarafından temsil edilmesi veya TÜRKSMD’den buluşunun patentlenebilir olduğuna ilişkin bir değerlendirme raporunu bulundurması halinde, TÜRKPATENT’in kendi şirketinin temsili/görüşü karşısında söz konusu buluşa patent vermeyi reddetmesi çok olası görünmemektedir. Aksi düşünülürse, buluş sahibi TÜRKSMD tarafından temsil ediliyorsa, buluşun patentlenebilir olduğunun aksi yönünde bir itirazın olması durumunda patentin hükümsüzlüğüne karar vermek TÜRKPATENT açısından güç olabilecektir.

TÜRKSMD’nin Ana Sözleşmesi’nin kapsamı daraltılabilirse muhtemel sakıncaların da önüne geçmek mümkün görünmektedir. Şirketin temel amaç olarak belirtilen patentlenebilir buluşları ve yerel üretimi artırıp artırmayacağı ve ekonomiye katkı sağlayıp sağlayamayacağı zamanla uygulamada netlik kazanacaktır.

Bunun yanı sıra TÜRKSMD şirket sözleşmesinde belirtildiği üzere, özel sektör ile buluş sahipleri arasında ticari ilişki kurmak için somut çalışmalar yapılabilirse KOBİ’ler ve büyük şirketlerin, buluş sahipleri ile ticari ilişki kurup söz konusu patentlenebilir buluşları değerlendirme fırsatı da doğacağı öngörülmektedir. Ayrıca değerleme faaliyetini kendisi gerçekleştirmek isteyen şirketlerin TÜRKSMD’nin düzenlemesi beklenen eğitim ve akreditasyon çalışmalarına katılmasının da yerinde bir adım olarak görülebildiğini söylemek mümkündür.

----------------------------------------------------------------------------------------------

Özge Atılgan Karakulak (http://gun.av.tr/tr/cv/ozge-atilgan-karakulak/)

Güldeniz Doğan Alkan (http://gun.av.tr/tr/cv/guldeniz-dogan-alkan/)

Çalışma Alanı: Fikri Mülkiyet (http://gun.av.tr/tr/fikri-mulkiyet/)

 

Paylaş: