2018 Yolsuzluk Algı Endeksi Açıklandı

2018 Yolsuzluk Algı Endeksi Açıklandı

29 Ocak 2019 tarihinde Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından Yolsuzluk Algı Endeksi’nin 2018 (“2018 Endeksi”) sonuçları kamuoyuyla paylaşılmıştır. Bilindiği üzere, ülkelere 0’dan (yüksek derecede yolsuz) 100’e (temiz) kadar bir not verilen ve uzmanların, sivil toplum örgütlerinin ve iş dünyasının temsilcilerinin perspektifinden kamu sektöründeki yolsuzluk algısını yansıtan bu çalışma; 1995’ten bu yana Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından yürütülmekte ve yayınlanmaktadır.

2017 sonuçlarıyla kıyaslandığında, Türkiye 81’den 78. sıraya ilerlemiş ve 1 puanlık artışla 41 puana yükselmiştir. Ancak bu artış, Türkiye’nin genel anlamda göstermiş olduğu bir gelişim sebebiyle değil, geçen sene hesaplamaya dahil edilmeyen bir araştırma kaleminde puanının yükselmiş olması sebebiyle olmuştur. Dolayısıyla, bu yılın sıralamasındaki küçük yükselişi Türkiye’yi, geçtiğimiz yedi senede en çok puan kaybeden beş ülkeden biri olmaktan kurtaramamıştır.

Avrupa Birliği ülkeleriyle karşılaştırıldığında Türkiye’nin notu, 28 ülkenin hepsinden daha düşüktür. Türkiye, 35 Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkesi arasında 34. sırada, G20 ülkeleri arasındaysa 12. sıradadır. Ayrıca 2018 Endeksi’nde çarpıcı bir şekilde ortaya koyulduğu üzere, küresel sıralamada Türkiye, politik, ekonomik ve sosyal istikrarsızlık yaşayan, hatta demokrasinin hiç bulunmadığı ülkelerin dahi gerisine düşmüştür.

Türkiye’nin Puanının Düşündürdükleri

Uluslararası Şeffaflık Derneği Başkanı E Oya Özarslan, 2018 Endeksi’ni şu şekilde değerlendirmiştir: "Yolsuzluğun kontrol altına alınamaması tüm dünyada demokrasilerin krizine ve popülist rejimlerin yükselmesine katkı yapan önemli bir etkendir. Parlamenter demokrasiden vazgeçen Türkiye, kurumların zayıflaması, bağımsız medyanın yok olması, hukukun üstünlüğünün kaybolması ve Anayasa gibi bağlayıcı temel sözleşmelere saygının kalmaması gibi hayati sorunlar yaşamaktadır. Son 5 yıldır dünyada yolsuzluk notu en çok düşen ülkeler arasında bulunan Türkiye’nin demokrasi yerine melez rejimler arasında anılmaya başlaması ülkemiz için bir sinyal niteliğindedir.”

2018 Endeksi sadece Türkiye özelinde değil, makro ölçüde şeffaf devlet kurumlarının ve ifade özgürlüğüne sahip bir toplum barındıran demokratik bir ortamın, yolsuzluk algısı üzerinde nasıl olumlu bir etki yaptığını ortaya koymaktadır. Kuşkusuz ki bu analiz mikro ölçekte, özel sektör ve şirketlerin, kendi bünyelerindeki yolsuzlukla mücadele çalışmaları için de birtakım çıktılar sağlamaktadır.

Bu bağlamda, yürütülen faaliyetlere ilişkin şeffaf bir sistemin ve menfaat çakışmalarının ve üçüncü kişilerle olan ilişkilerin efektif şekilde denetlendiği güçlü bir kontrol mekanizmasının oluşturulması, bu mücadelede ilk ve belki de önleyici bir adım olarak addedilebilir. Diğer taraftan, çalışanlardan iş ortaklarına herkesin korkusuzca başvurabileceği ve konuşabileceği danışma/ihbar hattı (whistleblowing-hotline) mekanizmalarının bulunması, işlerin beklenildiği gibi gitmediği ve yolsuzluk şüphelerinin ortaya çıktığı durumlarda yadsınamayacak şekilde önem arz edecektir.

2018 Endeksi’nden Türkiye’nin ne gibi çıkarımlar yapabileceği konusuna gelinecek olursa; her ne kadar halihazırdaki durumda istikrarlı bir ekonomiden bahsetmek güç olsa da, devlet yabancı doğrudan yatırımları ciddi şekilde desteklemekte ve yabancı yatırımlara karlı imkanlar sağlamak için önemli adımlar atmaktadır. Olağanüstü hal döneminin geride kaldığı bugünlerde, Türkiye’deki yolsuzluk algısını değiştirecek adımlar atmak, bu sürece de ivme kazandıracak ve arzu edildiği şekilde daha fazla yabancı yatırımcıyı Türkiye’ye çekecektir.

--------------------------------------------------------------------

Filiz Toprak Esin (https://gun.av.tr/tr/cv/filiz-toprak-esin/)

Asena Aytuğ Keser (https://gun.av.tr/tr/cv/asena-aytug-keser/)

Çalışma Alanı: Ticari Suçlar ve Yolsuzlukla Mücadele (https://gun.av.tr/tr/ticari-suclar-ve-yolsuzlukla-mucadele/)

 

Paylaş: