Haziran ayında mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı 2,5 puanlık azalış ile %10,6 seviyesinde gerçekleşti. İşgücünde beklenen artışın gerçekleşmemesi sonucu işsizlik oranında Haziran'da rekor bir düşüş kaydedildi.
Haziran’da İşsizlik Azalırken İşgücüne Katılım Oranı Gerileme
TÜİK’in açıkladığı işgücü verilerine göre ekonominin açıldığı dönemde istihdam artarken işgücüne katılım düştü (Grafik 1). Toplam işgücü de Mayıs ayındaki gerilemesini sürdürerek, Nisan ayına yaklaşık 550 bin azaldı. Toplam işgücünde olmayan nüfus pandemi öncesi (Şubat 2020) seviyelerinin yaklaşık 1,2 milyon üzerinde olması, nüfusun işgücüne katılımının ekonomik aktivitedeki toparlanmaya rağmen devam etmediğini işaret ediyor.
15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı Haziran ayında bir önceki aya göre 823 bin kişi azalarak 3 milyon 399 bin kişi oldu. İstihdam edilenlerin sayısı ise aylık bazda 602 bin kişi artarak 28 milyon 586 bin kişi olurken, bu sayının 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus içindeki oranını gösteren istihdam oranı %44,9’a yükseldi. İşgücünün 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus içindeki oranını gösteren işgücüne katılma oranı ise 0,5 puanlık azalış ile %50,2 olarak gerçekleşti (Grafik 1). Pandemi öncesi dönemde işgücüne katılım oranı ortalama %52-53, istihdam oranı da %45-46 seviyelerinde bulunuyordu.
Grafik 1- İstihdam ve işgücüne katılım oranları (%)
Haziran’da istihdamdaki 602 bin kişilik artış ağırlıklı olarak sanayi sektöründen (296 bin) kaynaklandı. Nisan 2020’de 13,9 milyon kişiye düşen hizmetler sektörü istihdamı da Haziran’da 136 bin artarak 15,6 milyon kişiye yükselerek pandemi öncesi seviyelere yaklaştı. Diğer taraftan Haziran ayında geçtiğimiz yıla göre %2,2 büyüyüp 4,9 milyon kişi olan tarım istihdamı da 2018’deki rekor seviyelerine ulaşabilmiş değil (Grafik 2).
Grafik 2- Ekonomik Faaliyete Göre İstihdam (milyon kişi)
Geniş Tanımlı İşsizlik oranı %22,4 seviyesinde
Martta gerçekleştirilen revizyon ile TÜİK’in işgücü istatistiklerine işgücüne ilişkin tamamlayıcı göstergeleri de eklenmişti. Bu tamamlayıcı göstergelere bakıldığında ise, fiili olarak 40 saatten daha az süre çalışmış ama daha fazla süre çalışmak istediğini belirten kişileri kapsayan zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı Haziran’da %14,6, aktif olarak iş aramadığı için işgücünün dışında kabul edilen fakat iş bulursa çalışabilecek durumda olan kişileri kapsayan potansiyel işgücü ve işsizlerin bütünleşik oranı ise Haziran’da %18,8 olarak gerçekleşti. Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan en geniş tanımlı işsizlik oranı ise (atıl işgücü oranı) %22,4 oldu. (Grafik 3)
Grafik 3- İşgücüne ilişkin tamamlayıcı göstergeler
Erkek işgücünün gerilemesiyle kadın-erkek arasındaki işsizlik oranı farkı açıldı
Geçtiğimiz aya göre işsizlik oranı hem kadın hem erkek çalışanlarda düşüş gösterirken, yine her iki grup için istihdam oranı artış gösterdi. Kadın işgücü önceki aya göre artarken, erkek işgücü 344 bin geriledi. Bunun sonucu olarak işsizlik oranı erkeklerde sert düşüş kaydederek yüzde 12,1’den yüzde 9’a indi. Kadınlarda işsizliğin yüzde 15,1’den yüzde 14,1’e düşmesiyle kadın erkek arasındaki işsizlik oranı farkı yüzde 5,1 seviyesine ulaştı. İşgücüne katılım oranına baktığımızda kadınların işgücüne katılımı yüzde 31,7 kaydedilirken bu oran 2019 ortalaması olan yüzde 34,4 ‘ün altında bulunuyor. Erkeklerin işgücüne katılımı ise, 2019 senesi ortalaması olan yüzde 71,7’nin altında yüzde 69,1 seviyesinde bulunuyor.
Kadın istihdamı pandemi öncesi seviyelerin altında seyrediyor
İşgücü verilerinde geçtiğimiz aya ve pandemi etkisinin yoğun yaşandığı geçen yılın aynı ayına oranla olumlu gelişme yaşanırken, pandemi öncesi 2019 yılı ile karşılaştırıldığında farklı bir tablo ortaya çıkıyor. Haziran 2019’a göre istihdam, 514 bin kişi yükselirken bu artış erkek istihdamındaki iyileşmeden kaynaklanmış görünüyor, öte yandan kadın istihdamı 173 bin kişi gerileme kaydetmiş bulunuyor. Yine Haziran 2019’dan itibaren nüfustaki yükselişe rağmen, iş aramaktan vazgeçmiş kişilerin artması nedeniyle işgücü 538 bin kişi azalmış ve bunun çoğunu (449 bin) işgücünden çekilen kadınlar oluşturmuştur. (Tablo 1)
Tablo 1-Temel işgücü göstergeleri, 15+ yaş