Ağustos’ta cari açıktaki toparlanma devam ederken, global enerji fiyatlarındaki artış cari açık üzerinde risk oluşturuyor. Ödemeler Dengesi İstatistiklerine göre geçen yılın Ağustos ayında 4 milyar dolar açık veren cari işlemler hesabı, bu yılın aynı ayında 0,5 milyar dolar fazla verdi. Böylece cari denge, Ekim 2020’den beri ilk defa fazla vermiş oldu.
Cari Denge Ağustos'ta Fazla Verdi
Bunun sonucunda 12 aylık kümülatif cari işlemler açığı 28 milyardan 23 milyar dolara geriledi (Grafik 1). Cari dengedeki iyileşmede, dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 2,6 milyar dolar azalarak 2,8 milyar dolara gerilemesi ve hizmetler dengesi kalemi kaynaklı net girişlerin 2,3 milyar dolar artarak 4,1 milyar dolara yükselmesi etkili oldu. Yaz turizminin olumlu etkisi ile seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, geçtiğimiz aya göre 1,3 milyar dolar artarak 3,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Ağustos ayı dış ticaret açığının iyileşmesinde ise, 12 aylık kümülatif net altın ithalatının 3,6 milyar gerileyerek 11,7 milyar dolara inmesi etkili olmuştu (Grafik 2). Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı, Ağustos ayında 4,4 milyar dolar fazla verdi. Bir önceki yılın Ağustos ayında bu rakam 1,5 milyar dolar olarak kaydedilmişti.
Grafik 1- 12 Aylık Kümülatif Cari Denge (TCMB) Grafik 2- 12 Aylık Kümülatif Net Altın İhracatı (TCMB)
Finansman tarafında ise Ağustos'ta doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net çıkışlar 319 milyon dolar olurken, portföy yatırımları 1,34 milyar dolar tutarında net giriş kaydetti. Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından üye ülkelere Fon’daki kotalarına paralel olarak SDR tahsisatı sonucunda Türkiye’ye tahsis edilen 6,34 milyar dolar, finans hesabı altında kaydedildi. Döviz rezervlerinde 13,3 milyar dolar net artış gözlendi (Tablo 1). Finansman kompozisyonuna tarihsel olarak baktığımızda, rezerv varlıkların son 4 ayda toplam artış 30 milyar dolara ulaştı. Öte yandan son 4 aydaki portföy girişi, 6,6 milyar dolar seviyesinde kaydedildi (Grafik3).
Tablo 1- Cari Açık Finansmanı (TCMB)
Ticaret Bakanlığı öncü verilere göre Eylül’de ihracat, yıllık %30'luk artışla 20,8 milyar dolar, ithalat %12 artışla 23,4 milyar dolar kaydedilmişti. Bunun sonucu olarak, dış ticaret açığı geçen yıla göre 2,3 milyar dolar azalarak 2,6 milyar dolara gerilemişti. Buna paralel olarak cari açıktaki düzelmenin Eylül ayında da devam etmesi bekleniyor. Diğer taraftan turizm gelirleri ve kuvvetli dış talep, cari açıktaki düzelmeyi desteklese de global enerji fiyatlarındaki artış, cari açık tahminimiz olan 19,5 milyar dolar (GSYİH’nin yaklaşık %2,5’i) üzerinde yukarı yönlü risk oluşturuyor.