2021 Büyüme Oranı ve Krediler

2021 büyüme kalemleri arasında en büyük artışın %21,4 ile hanehalkı tüketiminde yaşanmıştır. İşgücü ödemelerinin gayri safi katma değerden aldığı payın daraldığı ve tüketici kredilerinde durağanlığın hakim olduğu bir dönemde hanehalkı tüketimi nasıl artmıştır?

2021 GSYİH Büyüme Oranı %11

GRAFİK-1: Çeyreklik Büyüme

2018-2020 arasındaki 3 yıllık ortalama büyüme sadece -%0.2’dir. 2018 ve 2019 yıllarında ekonomik durgunluk yaşamış ve üstüne 2020 yılında pandemiyle gelen kapanma süreçlerini yaşamış bir ülkenin hızlı bir toparlanma yaşaması beklenmekteydi. Beklentilere paralel olarak 2021 yılı büyümesi %11 olarak gerçekleşti. Finansmana erişim zorlukların ve yüksek enflasyon ve kur riskinin yüksek olduğu ülkemizde, Dünya Bankası’nın TR için 2022 büyüme beklentisi %2’dir. IMF ve OECD 2022 tahmini %3.3’dir. Kredilerdeki daralma ve jeo-politik sorunlar nedeniyle 2022’in ilk çeyreğinde negatif büyüme gerçekleşebilir.

Finansmana erişim zorlukların ve yüksek enflasyon ve kur riskinin yüksek olduğu ülkemizde, Dünya Bankası’nın TR için 2022 büyüme beklentisi %2’dir. IMF ve OECD 2022 tahmini %3.3’dir. Kredilerdeki daralma ve jeo-politik sorunlar nedeniyle 2022’in ilk çeyreğinde negatif büyüme gerçekleşebilir.

GRAFİK-2: İşçi Ödemelerinin GSYH’e oranı

İşgücü ödemelerinin katma değerden aldığı pay 2019’de %32,0 iken 2021’de %25,8’a gerilemiştir. Hanehalkları yüksek enflasyon altında satın alma güçlerinin eridiğini fark ettiği için seçime kadar ek bir asgari ücret zammı daha uygulanma beklentisi oluşmaya başladı.

İlginç bir istatistik de 2021 büyüme kalemleri arasında en büyük artışın %21,4 ile hanehalkı tüketiminde yaşanmasıdır. İşgücü ödemelerinin gayri safi katma değerden aldığı payın daraldığı ve tüketici kredilerinde durağanlığın hakim olduğu bir dönemde hanehalkı tüketimi nasıl artmıştır? İktisat biliminin buna vereceği cevap tasarrufların bir kısmının tüketime dönüşmüş olabileceğidir.

Toplam Kredi Hacmi

GRAFİK-3: TOPLAM KREDİ HACMİ

17 Aralık’tan, 18 Şubat’a kadar toplam TL kredi hacmindeki daralma 223 milyar TL’yi bulmuştur. Ocak ayı itibariyle TL kredilerde atış hızlansa da kur sıçramaları ve maliyetlerdeki artışlar nedeniyle reel sektörün kredi ihtiyacı Grafik-3’ten çıkarsanabilineceği gibi tam olarak karşılanamamaktadır. Düşük politika faizi veri iken politika faizine kıyasla yüksek ancak enflasyonu hesaba kattığımızda negatif reel faizli kredilerle ekonomik genişleme teşvik edilecektir. Fakat kredi faizleri düşük olsa da bankaların sunduğu kredi hacmi işletmelerin ihtiyaç duyduğunun altında kalmaktadır. Reel sektör temsilcileri, KGF paketinin 60 milyarın üstünde talep etmektedir. GSYH 7 trilyon TL’ye yaklaşırken, 60 milyar TL’lik bir paketin yaratacağı etki sınırlı kalacaktır.