İhracatta küresel talepteki düşüşe paralel bir gerileme beklenirken, ihracat ve ithalat fiyat endekslerinin oranını gösteren dış ticaret haddi düşmeye devam etmektedir.
Dış Ticaret Haddi ve Diğer Ticaret Verileri
12 aylık kümülatif dış ticaret açığı Ekim 2022’de 103,3 milyar dolar oldu. Genel Ticaret Sistemi’ne (GTS) göre 2013’ten beri en yüksek kümülatif dış ticaret açığına ulaşıldı. Ayrıca 12 aylık kümülatif açığın 2021 Aralık itibariyle 46 milyar dolar iken sonrasında durmaksızın arttığı görülüyor.
Yıl sonu verilerine bakıldığında ise 2013-2021 arasında ortalama dış ticaret açığının 61,5 milyar dolar olduğunu görülüyor. Ancak 2022 yılının ilk 10 ayında toplam dış ticaret açığı bu ortalamanın üzerinde 91,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Orta Vadeli Program (OVP) beklentilerinde ise yıl sonu ticaret açığı beklentisi 105 milyar dolar olarak yer almıştır.
Aylık dış ticaret verilerinin seyrine bakıldığında ise ithalat ve ihracat arasındaki farkın Kasım 2022’den bu yana hızla arttığı ve sonucunda aylık dış ticaret açığının tarihsel ortalamanın üzerinde seyretmeye başladığı görülüyor. Emtia ve enerji fiyatlarındaki artış ve dış ticarette ithalatın ağırlığını beklenilenden hızlı arttırmıştır.
Enerji ithalatına bakıldığında ise ilk 10 ayda 80,5 milyar dolarlık bir enerji ithalatı gerçekleşmişken, OVP'de enerji ithalatı 2022 için 105 milyar dolar olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla yılın son iki ayında yüksek enerji ithalatı beklenmektedir.
Dış Ticaret Haddi
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2021 yılı Ekim ayında 79,2 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 4,8 puan azalarak, 2022 yılı Ekim ayında 74,4 oldu.
Dış ticaret haddi, 2022 yılı üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre 16,4 puan azalarak 72,9 oldu. Dördüncü çeyreğin ilk ayı olan Ekim ayında ise dış ticaret haddi 74,4 ile hafif bir yükseliş kaydemiş oldu.
Veri Kaynağı: TÜİK