Basın İş Kanunu’nda Değişiklik

Basın İş Kanunu’nda Değişiklik

Türk hukuku uyarınca gazeteciler, çalışma hüküm ve koşullarını düzenleyen 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’a (“Basın İş Kanunu”) tabidir.

Basın İş Kanunu’nun 1. maddesinin eski lafzı uyarınca, Basın İş Kanunu’nun, Türkiye’de yayınlanan gazete ve mevkutelerle haber ve fotoğraf ajanslarında her türlü fikir ve sanat işlerinde çalışan ve İş Kanunu’ndaki “işçi” tanımı kapsamı haricinde kalan kimselerle bunların işverenleri hakkında uygulanacağı; bu kanunun kapsamında giren fikir ve sanat işlerinde ücret karşılığı çalışanlara “gazeteci” dendiği düzenlenmekte idi.

Bununla beraber, Yargıtay’ın yerleşik içtihatları uyarınca, gazetenin yayınlanması ve bir başka anlatımla basılıp çoğaltılması gerekirse de, günümüzde teknoloji ve iletişimin geldiği nokta itibarıyla, gazetenin nesne olarak basımı ve dağıtımının bir zorunluluk olmadığı vurgulanmaktaydı. Bu kapsamda Yargıtay, elektronik gazetelerin çalışanlarını da gazeteci olarak nitelendirmekteydi.

Yakın dönemde 7418 sayılı Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik Kanunu”) 18 Ekim 2022 tarihli ve 31987 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Değişiklik Kanunu’nun 1. maddesi, Basın İş Kanunu’nun 1. maddesini tadil ederek “internet haber sitelerini” kanunun kapsamında dahil etmiştir.

Değişiklik Kanun Teklifi ile Dijital Mecralar Komisyonu ve Adalet Komisyonu raporları, söz konusu değişikliğin gerekçesine dair şu açıklamalara yer vermektedir: Bilgiye bir tuşla ulaşabilme kolaylığı interneti diğer iletişim araçlarının önüne geçirmiş, ancak haberleri bu şekilde rahat ulaşılabilir hale getiren internet haber siteleri ve çalışanları, gazetelere ve gazetecilere tanınmış olan haklardan yararlanamamıştır. Bu durumu ortadan kaldırabilmek amacıyla Teklifle internet haber siteleri 5187 sayılı Basın Kanunu ile 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kapsamına alınmış ve çalışanları yazılı medyada çalışan basın mensupları ile eşit şartlara sahip hale getirilmiştir. 5953 sayılı Kanunda yapılan değişiklikle; internet haber sitelerinde fikir ve sanat işlerinde ücret karşılığı çalışanlar da gazeteci tanımına dahil edilmiştir. Bu sayede ifade özgürlüğü ve doğru haber alma hakkının kuvvetlendirilmesi hedeflenmiştir. […] İnternet haber siteleri, 5187 sayılı Basın Kanunu ile 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kapsamına alınmıştır. Söz konusu düzenleme, bu mecralarda görev yapan emekçilere büyük katkı sağlayacaktır ve resmî ilan ve reklam alabilmelerinin önü açılacağından maddi yönden de bir nebze rahatlayacaklardır.

Yukarıdaki açıklamalar uyarınca, Değişiklik Kanunu ile beraber internet haber sitelerinde her türlü fikir ve sanat işlerinde ücret karşılığı çalışanlar da gazeteci olarak nitelendirilecek olup, Yargıtay’ın içtihatlarına paralel olarak gazetecilere tanınan haklardan yararlanabilecektir.


-----

İş Hukuku

Beril Yayla Sapan ve Kardelen Özden

Paylaş: