Dış Ticaret ve Cari Açık Seyri

Dış Ticaret ve Cari Açık Seyri

 2023'ün ilk 3 ayında dış ticaret açığı geçen yılın açığının yüzde 40,3'üne tekabül etmektedir. Aylık enerji ithalatının payı mart ayında tarihsel seviyesine gerilerken nisan ayı itibariyle dış ticaret açığı 44,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

Aylık Dış Ticaret Verileri 
Dış ticaret verilerinde son veri nisan ayına aittir. 2023 yılı Nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre; ihracat yüzde 17,2 oranında azalışla 19 milyar 315 milyon dolar, ithalat yüzde 4,5 oranında azalışla 28 milyar 162 milyon dolar oldu. 2023 yılı Ocak-Nisan döneminde ise, ihracat yüzde 3,0 oranında azalışla 80 milyar 874 milyon dolar, ithalat yüzde 7,2 oranında artışla 124 milyar 412 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2022 yıl boyunca 109,5 milyar dolar dış ticaret açığı gerçekleşirken, 2023 yılının ilk 4 ayında toplamda 44.,1 milyar dolar açık gerçekleşmiştir. 12 aylık kümülatif dış ticaret açığının Nisan 2023'te 120,9 milyar düzeyinde olduğu görüyoruz.

Grafik-1: Aylık Dış Ticaret Verileri

Grafik-2: Kümülatif Dış Ticaret Açığı

Nisan ayında en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla; Almanya (1 milyar 585 milyon dolar), ABD (1 milyar 163 milyon dolar) ve Irak (970 milyon dolar) oldu.  Nisan ayında en fazla ithalat yaptığımız ülkeler sırasıyla; Rusya Federasyonu (4 milyar 178 milyon dolar), Çin (3 milyar 688 milyon dolar) ve Almanya (2 milyar 176 milyon dolar) oldu.

Nisan ayında en fazla ihracat yaptığımız ülke grupları sırasıyla; Avrupa Birliği (AB-27) (8 milyar 131 milyon dolar), Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri (3 milyar 207 milyon dolar) ve Diğer Avrupa Ülkeleri (3 milyar 135 milyon dolar) oldu. Nisan ayında en fazla ithalat yaptığımız ülke grupları sırasıyla; Avrupa Birliği (AB-27) (8 milyar 388 milyon dolar), Asya Ülkeleri (7 milyar 437 milyon dolar) ve Diğer Avrupa Ülkeleri (5 milyar 624 milyon dolar) oldu.

Grafik-3: Geniş Ekonomik Grupların (BEC) Sınıflamasına Göre İhracatın Dağılımı

Nisan ayında Geniş Ekonomik Grupların (BEC) sınıflamasına göre, en çok ihracat 9 milyar 685 milyon dolarla (yüzde 21,9 azalış) "Hammadde (Ara malları)" grubunda yapılırken, bu grubu sırasıyla 6 milyar 896 milyon dolarla (yüzde 13,7 azalış) “Tüketim Malları" ve 2 milyar 417 milyon dolarla (yüzde 8,5 azalış) "Yatırım (Sermaye) Malları” grupları takip etti. 

Enerji İthalatı
Enerji ithalatı verilerinde son Türkiye'nin enerji ithalatı için ödediği tutar, martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 30,5 azalarak 5 milyar 844 milyon 139 bin dolara geriledi. ham petrol ithalatı martta geçen yılın aynı ayına göre yaklaşık yüzde 5,2 azalarak 2 milyon 528 bin 964 tona geriledi. 20 aylık bir sürecin ardından ilk defa Mart 2023'te enerji ithalatı payı tarihsel seviyesine olan yüzde 18,1'e yakınlaştı.

Grafik-4: Aylık Enerji İthalatı Payı

Enerji ithalatı oranı her ne kadar mart ayında tarihsel ortalamasına gerilese de geçen yıl ilk 3 aydaki 24,9 milyar dolarlık ithalata yakın 21,4 milyar dolar. ile tarihsel yüksek bir ithalat gerçekleşti. 2023'teki bu ilk 3 aylık açık; 2021 yılındakii enerji ithalatının yüzde 42'sine ve 2022 yılındakinin  yüzde 22'sine tekabül ediyor..

Grafik-5 :Yıllara Göre İlk 3 Aylık Enerji İthalatı


Cari İşlemler Hesabı

Cari işlemler hesabına ilişkin gücnel veriler mart ayına aittir. 12 aylık kümültatif cari açık şubatta 55,3 milyar dolara ulaşırken, nisan ayında  hafif bir gerileme ile 54,2 milyar dolarak olarak gerçekleşmiştir ancak cari açık Ekim 2012'den bu yana en yüksek seviyesini korumuştur. 

Grafik-6: Kümülatif Cari Açık

Mart ayında cari işlemler hesabı 4.484 milyon ABD doları açık kaydetmiştir. Enerji hariç cari fazla 110 millyon dolar gerçekleşirken, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 1,37 milyar doları fazla vermiştir. AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler, cari işlemler hesabının martta 5,74 milyar dolar açık vermesini bekliyordu. Beklentilerin altında bir cari açık verisi geldiği söylenebilir.
Grafik-7: Cari İşemler Hesabı - Aylık Veri


Kaynak: TCMB, TÜİK, Ticaret Bakanlığı.

Paylaş: